SANKTUARIUM MATKI BOŻEJ LICHEŃSKIEJ BOLESNEJ KRÓLOWEJ POLSKI

Nowa szopka betlejemska w licheńskiej bazylice

Szopka jest przedstawieniem betlejemskiej groty na tle domu. W centrum znajduje się scena narodzenia Pana Jezusa w Betlejem, czyli w domu chleba. I to jest główne przesłanie szopki: tym chlebem jest Jezus Chrystus, który przychodzi na świat, aby nas nakarmić.

Szopka betlejemska w Bazylice Matki Bożej Licheńskiej w Licheniu Starym, grudzień 2021 r.

„Centralnym punktem szopki jest oczywiście scena narodzenia Jezusa Chrystusa, bez której nie może się obyć żadna bożonarodzeniowa stajenka. Tuż przy Nowonarodzonym czuwają Maryja i Józef. Obecni są także pasterze i trzej mędrcy ze wschodu. Nie mogło oczywiście zabraknąć zwierząt – w licheńskiej szopce zobaczymy zatem owce, osła czy też wielbłąda naturalnych rozmiarów. Poza tym po prawej i lewej stronie można zobaczyć sceny z życia ówczesnych Żydów żyjących na terenie Palestyny: kobietę, która wypieka chleb; mamy inną kobietę, która przyszła do sadzawki po wodę; mamy w końcu pasterzy, którzy przysnęli w grocie, a których już za chwilę obudzi anioł obwieszczając im dobrą nowinę” – wylicza ks. Janusz Kumala MIC, kustosz licheńskiego sanktuarium, pomysłodawca i inicjator budowy nowej szopki.

Wśród innych elementów wystroju stanowiących integralną część kompozycji, są także kosze pełne owoców, drzewko pomarańczowe i owocujące drzewko oliwkowe, suszące się zioła i dzbany a także prawdziwe mace, które w czasach współczesnych Chrystusowi stanowiły główne źródło pokarmu dla ludzi.

W tym roku szopka w naszej bazylice ma nieco inną konwencję niż dotychczas. To jest przedstawienie betlejemskiej groty na tle domu. W centrum znajduje się scena narodzenia Pana Jezusa w Betlejem, czyli w domu chleba. I to jest główne przesłanie naszej szopki. Tym chlebem jest Jezus Chrystus, który przychodzi na świat, aby nas nakarmić

Inspiracją do do powstania zupełnie nowej szopki były dwa elementy: pierwszym z nich było wirtualne zwiedzanie pewnej wioski pod Nazaretem, odtworzonej i przygotowanej dzięki pracy archeologów. W owej wiosce wiernie odtworzono wnętrza domostw, pracownię cieśli, warsztat tkacza, piec chlebowy i inne elementy życia ludzi z czasów bliskich Jezusowi Chrystusowi. Drugim były XIX-wieczne litografie wykonane według niezwykle pięknych akwarelowych szkiców i rysunków Davida Robertsa, który w latach 1838-1839 podróżował po Ziemi Świętej. Malarskie zapiski z tej podróży zostały wydane jako pojedyncze karty litograficzne w tece zatytułowanej „Ziemia Święta”. Zbiór owych kart znajduje się w Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym.

Prace nad nową licheńską szopką trwały niemalże trzy lata. Głównym projektantem aranżacji przestrzeni był koniński artysta plastyk, Kazimierz Gmerek. Figury zostały sprowadzone z Filipin. W najwyższym punkcie licheńska szopka ma 6,40 m wysokości, w najszerszym – 26 m szerokości. Dzięki doskonałemu planowaniu i precyzji wykonania udało się wypełnić całą przestrzeń nawy zachodniej bazyliki, znajdującej się po lewej stronie od ołtarza, w której przygotowana została aranżacja.
Tradycja przygotowywania szopek sięga średniowiecza i wywodzi się ze zwyczaju odgrywania w kościołach, klasztorach i na rynkach miast misteriów, które niepiśmiennym i nieumiejącym czytać ludziom opowiadały historię zbawienia. Za twórcę przedstawień bożonarodzeniowych uważany jest św. Franciszek z Asyżu, który w 1223 r. w swojej pustelni w Greccio zaaranżował pierwszą szopkę. Do Polski zwyczaj jasełek przywędrował na przełomie XIV i XV w. Sama nazwa – jasełka – wywodzi się od staropolskiego słowa jasło, które oznaczało żłób.

Ksiądz kustosz zachęca pielgrzymów, aby w atmosferze betlejemskiego przedstawienia zadumali się przez chwilę nad tajemnicą wcielenia Syna Bożego. W zrozumieniu symboliki może pomóc List Apostolski Ojca Świętego Franciszka „Admirabile Signum” o znaczeniu i wartości żłóbka, napisany przez papieża dwa lata temu. List został wydrukowany ponownie i udostępniony w licheńskiej bazylice.
To bardzo piękna medytacja, która pomoże nie tylko w zrozumieniu symboliki żłóbka, ale także w głębszym przeżyciu narodzin Jezusa w Betlejem – mówi ks. Janusz Kumala.

- W sposób szczególny, począwszy od swego franciszkańskiego pochodzenia, żłóbek jest zachętą do "odczuwania", "dotknięcia" ubóstwa, które Syn Boży wybrał dla siebie w swoim wcieleniu. W ten sposób jest to pośrednio wezwanie do naśladowania Jego drogi pokory, ubóstwa, ogołocenia, która prowadzi od betlejemskiego żłóbka do krzyża. Jest to wezwanie, aby Go spotkać i miłosiernie Mu służyć w najbardziej potrzebujących braciach i siostrach.

Licheńską szopkę można odwiedzać w bazylice codziennie w godzinach funkcjonowania sanktuarium.

Podziel się wpisem