Zgromadzenie Marianów w ramach obchodzonego jubileuszu 350-lecia powstania przybliża nam tajemnicę Niepokalanego Poczęcia Maryi. W licheńskiej bazylice, w przedsionku 10 cnót, przygotowano wystawę malarskich wizerunków Maryi Niepokalanej.
Byście jednak nie stali bezczynnie w winnicy Pańskiej, będziecie szerzyć cześć Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Bogurodzicy Dziewicy w miarę waszych skromnych sił.
Dogmat Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Kościele katolickim został ogłoszony 8 grudnia 1854 roku przez papieża bł. Piusa IX bullą Ineffabilis Deus: ogłaszamy, orzekamy i określamy, że nauka, która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia – mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmogącego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego – -została zachowana jako nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną, i dlatego wszyscy wierni powinni w nią wytrwale i bez wahania wierzyć.
W Polsce kult Niepokalanego Poczęcia Maryi rozwijał się od połowy XV wieku. W XVII wieku w Rzeczypospolitej był już powszechny i niekwestionowany. Rozpowszechniały się „Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny”, powstawały Solidacje Mariańskie, klasztory pod tym wezwaniem, głoszono kazania o Niepokalanym Poczęciu.
Założyciel marianów św. o. Stanisław Papczyński rósł i dojrzewał w takiej właśnie epoce. Dla założonego przez siebie Zakonu przejął to, co odpowiadało jego koncepcji i na co uwrażliwił do Duch Święty. Siebie samego nazywał sługą Maryi. Ofiarowując siebie na służbę Bogu i Maryi Niepokalanej i wyznając wiarę w Jej przywilej Niepokalanego Poczęcia, złożył ślub krwi, co oznacza, że przyrzekł szerzyć i bronić czci Maryi Niepokalanej nawet kosztem własnego życia. W taki sposób ujął jeden z celów założonego prze siebie Zgromadzenia Księży Marianów.
Malarskie wizerunki Niepokalanego Pczęcia zmieniały się wraz z kolejnymi stylami w sztuce. Początkowo artyści korzystali m.in. z wyobrażenia przedstawiającego Drzewo Jessego, w którego koronie ukazywali Maryję. Często w obrazach Niepokalanego Poczęcia postaci Maryi towarzyszyły symbole odnoszące się do wersetów z Biblii, zwane Arma Virgins. Są to: słońce, księżyc, brama, cedr, róża, studnia, schody, drzewo, ogród zamknięty, gwiazda, lilia, gałązka oliwna, wieża, zwierciadło, źródło, miasto.
W 1782 roku w ołtarzu głównym kościoła św. Wita w Rzymie znalazł się obraz zatytułowany „Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny”, namalowany na zamówienie marianów przez Franciszka Smuglewicza (1745-1807). I choć w 1798 oku, w wyniku rozkazu Napoleona, który po zajęciu Rzymu nakazał wszystkim cudzoziemcom opuścić miasto, marianie utracili kościół św. Wita i znajdujący się w nim wizerunek, to właśnie to wyobrażenie Niepokalanego Poczęcia do dzisiaj uznają za malarski symbol swojego Zgromadzenia.
W ramach jubileuszowych obchodów 350-lecia powstania Zgromadzenia Księży Marianów (1670-2020) z inicjatywy kusztosza sankatuarium ks. Janusza Kumali MIC powstała wystawa wybranych wizerunków Niepokalanego Poczęcia, którą można obejrzeć w licheńskiej bazylice. Po wejściu głównymi schodami, a przed wejściem do nawy głównej, trzeba skierować się w prawo do przedsionka dedykowanemu Niepokalanemu Poczęciu.
Tekst: Irena Wawrzyniak
